Özet:
Bu araştırmanın konusu, II. Dünya Savaşı'nda Bulgaristan'ın
Mihver Eksenine Girmesinin Türk Dış Politikasına Yansımalarını
anlamak ve açıklamaktır. 1935-1939 yılları arasında, Almanya’nın
Adolf Hitler liderliğinde Versay Antlaşması'nın getirdiği düzen ve
dengeye isyan etmesi ve Berlin-Roma işbirliğinin kurulması, Türkiye
içinde derin bir endişe uyandırmıştır. Çünkü bu işbirliği, Balkanlar ve
Akdeniz üzerinden, Türkiye’ye yönelik Alman ve İtalyan tehlikesini
doğuracaktır. 1934'te Balkanlarda başlatılan entrikalardan Hitler’in
niyetinin eski Drang Nach Osten2’i canlandırmak olduğu oldukça
açıktır. Nisan 1939'da, İtalya'nın Arnavutluk’u işgal etmesi ve
Arnavutluk topraklarına 30 tümen asker yığması, Mihver Devletlerin
Balkanlar'a doğru yayılma emellerini göstermektedir. OKW3, Sovyetler
Birliği'ne saldırmaya karar vermeden önce, Alman militaristleri esas
olarak, Türkiye'nin de rol oynayacağı başka planları tartışmış, Büyük
Britanya’yı Akdeniz'den çıkarmak için Libya'dan Süveyş Kanalı’na ve
Suriye üzerinden Türkiye'ye muhtemel operasyonlar gündeme
gelmiştir. Tartışılan bir başka varyant ise Bulgaristan üzerinden
Türkiye’ye, buradan da Süveyş Kanalı üzerine bir operasyon
düzenleyerek İngiltere’nin Akdeniz etkinliğine son vermektir.
Bu yönüyle Bulgaristan, Türkiye üzerine yapılan işgal planların
anahtarı niteliğindedir. Bu araştırmada, Bulgaristan’ın Mihver Devletler
saflarına katılmasının Türkiye’ye yansımaları, arşiv belgeleri ve
hatıratlar ışığında, vaka analizi ve karşılaştırmalı doküman incelemesi yöntemiyle incelenmiştir.
The subject of this research is to understand and explain the
reflections of Bulgaria's Entry into the Axis in World War II on Turkish
Foreign Policy.
Between 1935 and 1939, Germany's rebellion against the order and
balance brought by the Treaty of Versailles under the leadership of
Adolf Hitler and the establishment of Berlin-Rome cooperation aroused
deep concern within Turkey. Because this cooperation will lead to the
German and Italian danger towards Turkey through the Balkans and the
Mediterranean. It is quite clear from the intrigues launched in the
Balkans in 1934 that Hitler's intention was to revive the old Drang
Nach Osten. The Italian invasion of Albania in April 1939 and the
accumulation of 30 divisions of troops on Albanian territory show the
Axis ambitions to expand into the Balkans. Before the OKW decided to
attack the Soviet Union, the German militarists mainly discussed other
plans in which Turkey would play a role, and possible operations from
Libya to the Suez Canal and through Syria to Turkey to drive Great
Britain out of the Mediterranean were raised. Another variant under
discussion is to end Britain's Mediterranean activity by organizing an
operation through Bulgaria to Turkey and from there to the Suez Canal.
In this respect, Bulgaria is the key to the invasion plans made against
Turkey. In this study, the reflections of Bulgaria's accession to the Axis
Powers on Turkey were examined by case analysis and comparative
document analysis method in the light of archival documents and
memoirs.
