Aşçıların kendi mesleklerine ilişkin metafor algıları

Abstract

Bu çalışmanın amacı, aşçıların mesleklerini nasıl algıladıklarını, metaforlar yoluyla tespit etmeye çalışmaktır. Çalışmada veriler anket kullanarak elde edilmiştir. Katılımcıların mesleklerini nasıl gördüklerini metafor kullanarak tanımlamaları istenmiştir. Araştırma sonunda 105 anket toplanmıştır. Katılımcılar meslekleriyle ilgili olarak 68 farklı metafor üretmişlerdir. Bu metaforlar olumlu, olumsuz ve ne olumlu ne olumsuz olarak 3 gruba ayrılmıştır. Bunların 41 tanesi olumlu metaforlardır. En çok üretilen ilk üç metafor sanat, arı ve aşk olmaktadır. Bu ilk üç metaforun iki tanesinin olumlu olduğu ve mesleğe karşı sevginin vurgulandığı görülmektedir. Arı metaforu ise bazı aşçılar tarafından olumlu metafor olarak değerlendirilirken, bazı aşçılar tarafından ise olumsuz metafor olarak değerlendirilmiştir. Olumlu olarak üretilen “sanat, aşk, şarap, sanatçı, ressam, ağaç” gibi metaforlar ile aşçılık mesleğinin sanatsal yönü dikkate alınmakta ve mesleğe karşı duyulan heyecan ve sevginin yönüne vurgu yapılmaktadır. Olumsuz olarak üretilen arı, fedakârlık, hayat” gibi metaforlar ile aşçılık mesleğinin zorluğuna, hızlı çalışma ortamına ve hayat içerisinde var olan kaos ve karmaşanın işte de devam ettiğine vurgu yapılmaktadır. Diğer olumsuz metaforlar olan “demir, motor, makine, yarış” gibi metaforlar ile yine mesleğin zor ve dayanma gücünün zor olması ve çok hızlı bir çalışma alanına sahip olması yönüne vurgu yapılmıştır. Hem olumlu hem olumsuz olarak üretilen “uzun bir yol, güneş/ay, bisiklet pedalı” metaforları; durmadan devam eden bir meslek olmasını ve gece gündüz hep çalışma halinde olunması yönüne vurgu yapmaktadır. “Yarış atı/kaplumbağa/salyangoz, bıçak, mevsim” gibi metaforlar ise mesleğin yeri geldiğinde çok hızlı çalışma gerektirdiği yeri geldiğinde ise saha sakin bir çalışma alanı olması yönüne, yani kolaylığın ve zorluğun bir arada olduğuna vurgu yapmaktadır. Katılımcıların yaşları, medeni durumları ve çalışma yılları açısından ürettikleri metafor grupları arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır.