Edebiyat kaynaklar bağlamında Türkçe yazan Afrika kökenli veya Afrika bağlantılı şairler"Libya örneği"

Abstract

İslam medeniyeti sahasında önemli bir bölge olan Afrika, tarihte de önemli bir yere sahiptir. İslam Tarihinin en önemli dönemlerinden olan Osmanlı İmparatorluğunun Afrika’daki egemenliği Mısır ve Kuzey Afrika bağlantılı olarak gerçekleşmiştir. Osmanlı İmparatorluğu XVI. yy’dan itibaren kıyı şeridinden başlayarak Akdeniz’in güneyinden Atlas okyanusu kıyıları boyunca ilerleme kat ederek bölgenin tamamına egemenliği,XVI. yy’da Barbaros Hayrettin Paşa’nın Osmanlı İmparatorluğunun egemenliğini kabul etmesiyle beraber başlamıştır. Söz konusu bu egemenlik, 20. yy’ın başında Uşi antlaşmasıyla sona ermiştir. İslam Medeniyeti sahasında siyasi ve stratejik boyutuyla önemli bir yere sahip olan Afrika, aynı zamanda kültürel değer ve kazanımları bakımında da fazlasıyla önemli bir yerdir. Bunun farkında olan devletin yöneticileri, tarihin bütün dönemlerinde olduğu gibi XVI. yy’dan itibaren Afrika’nın sahip olduğu bu değer ve kazanımlarını bir sonraki döneme aktarmayı önemli bir görev olarak kabul etmişlerdir. Yöneticiler söz konusu bu değer ve esaslar bağlamında önemli eserler ortaya kültürel sahanın zengin olması hususunda da önemli adımlar atmışlardır. Bu çalışmamızda, Divan şiiri ve şairi hakkında mühim bilgiler ihtiva eden temel kaynaklarından hareketle biri olan “şuarâ tezkirelerinden” hareketle ilk dönemden itibaren bu bölgedeki Türk-İslam edebiyatı dönemine ait şairler tespit edilerek tanıtılacak ve eserlerinden kimi örneklere yer verilecektir. Bu çalışmanın neticesinde Afrika’da İslam kültürünün Türkçe dili ile üretilen eserler, belli bir kompozisyon dâhilinde ortaya konulacaktır.