Avfî’nin kaleminden biyografik bir hazine: Lübâbü’l-elbâb

Abstract

Farsça tezkireler hicrî yedinci yüzyıldan itibaren yazılmaya başlamıştır. Bu türde yazılan eserler kendisinden sonra gerek Fars edebiyatında gerek Türk edebiyatında yazılmış olan birçok tezkireye modellik etmiştir. Tezkire kitapları sadece şairlerin değil, sanatkârların, hükümdar ve vezirlerin, âlimlerin, hattatların, edip ve sûfîlerin de hayatları ve eserleri hakkında bilgi veren önemli kaynaklardır. Bu eserler, tarihî ve kültürel mirasın geçmişten günümüze taşınmasına vesile olmaktadır. Bu açıdan biyografik eserler, edebiyatçılar, tarihçiler, dilbilimciler ve diğer araştırmacılar için incelemesi gereken hazine değerinde eserlerdir. Bu çalışmada öncelikle giriş bölümünde tezkire türü, tezkire türünün ortaya çıkışı, Fars edebiyatında tezkire yazıcılığı ve Fars edebiyatında yazılan bazı tezkireler üzerinde durulduktan sonra Muhammed Avfî’nin hayatı başlığı altında, doğumu ve ailesi ile ilgili bilgilere, eğitimine, seyahatlerine, eserlerine ve aldığı görevlere değinilmektedir. Ardından son başlık altında Fars edebiyatının ilk tezkiresi kabul edilen “Lübâbü’l-Elbâb” hakkında bilgi verilerek bölümleri, içeriği, bölümlere göre ihtiva ettiği biyografi sayısı, dil ve üslup hususiyetleri gibi konular ele alınarak eser değerlendirilmeye ve tanıtılmaya çalışılmıştır. Böylelikle eserin literatüre ve bu alanda yapılacak olan çalışmalara katkı sağlaması amaçlanmıştır.

Anahtar Kelimeler